علت جا نرفتن دنده خودرو
مقدمه| علت جا نرفتن دنده خودرو
اگر تا به‌حال با خودروهای دنده‌ای رانندگی کرده باشید حتما به مشکلاتی نظیر سفتی دنده به‌خصوص در هنگام فصول سرد برخورد کرده‌اید. این مشکل پس از مدتی که عمر مفید خودرو به پایان می‌رسد، خود را بیشتر نمایان می‌کند و ممکن است در صورت عدم رسیدگی به آن، هزینه‌های سرسام‌آوری را برای برطرف ساختن عیوب گیربکس متحمل شوید. چرا که علت جا نرفتن دنده خودرو صرفا به مشخصات فنی و مدل ماشین و همچنین وضعیت دما و نوع روغن مصرفی محدود نمی‌شود.
در ادامه قصد داریم کلیه احتمالاتی که باعث می‌شوند عملکرد دنده را مختل کرده و موجب ناراحتی راننده شوند مرور کنیم.
دنده‌ها دچار عملکرد نادرست می‌شوند
اگر تنظیم چرخ‌دنده‌ها بر هم خورده باشد هنگام تغییر و جابه‌جایی دنده‌ها با صدای غیر معمولی مواجه خواهید شد که این مشکل ناشی از قرار گرفتن اشتباه دنده‌ها روی یکدیگر است. چنانچه پس از جا رفتن دنده، مجددا به حالت خلاص برگشت احتمال ساییدگی غلاف کشویی و یا دنده وجود دارد. امکان خرابی بلبرینگ‌ها و بوش‌های داخلی نیز دور از انتظار نیست.
برخی اوقات اهرم دنده ممکن است دچار نقص شده باشد که در این صورت هم دنده بد جا افتاده و هم با صدای غیر معمولی همراه است. همچنین از عوامل بد جا رفتن دنده خودرو، عملکرد نادرست ماهک دنده است که از آن برای جابه‌جایی کشویی دنده استفاده می‌شود.
همچنین صفحه سلکتور که برای جابه‌جایی دنده‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد ممکن است موجب بروز مشکل در عملکرد صحیح دنده شود. به همین منظور لازم است تا حتما شکستگی و یا روغنی بودن آن مورد بازبینی قرار بگیرد.
علاوه بر تمام موارد ذکر شده چنانچه فلایون که وظیفه آن تعویض دنده است در عملکرد خود با اختلال روبرو باشد سبب جا رفتن دنده خواهد شد. بنابراین، شکستگی و یا فرسودگی این قطعه را نیز مورد بازرسی قرار دهید.
سیستم کلاچ با مشکل روبرو شده| علت جا نرفتن دنده خودرو
بروز مشکلات عدیده در کلاچ در واقع محتمل‌ترین علت جا نرفتن دنده ماشین در حالت روشن تلقی می‌گردد. معمولا صفحه کلاچ پس از مدتی دچار ساییدگی شده یا اصطلاحا تمام می‌شود که این از مشکلات شایع و رایج برای هر راننده‌ای است.
مهم‌ترین علت جا نرفتن دنده خودرو در این حالت، ضعیف شدن صفحه کلاچ است که از نشانه‌های آن را می‌توان به سفت شدن پدال کلاچ و جا نرفتن دنده در حالت روشن به شمار آورد. این یک مشکل جدی است و پیشنهاد می‌کنیم که در اسرع وقت حتما برای رفع آن اقدام کنید.
تمام شدن دیسک صفحه کلاچ نیز یکی دیگر از علت‌های جا نرفتن دنده خودرو است. معمولا صفحه کلاچ در این حالت به‌سختی درگیر شده و در نهایت، دنده جا نمی‌رود. در نظر داشته باشید که چنانچه مایع هیدرولیک جریان یافته درون سیلندر اصلی دچار نشتی شده باشد (در اثر افزایش کارکرد خودرو)، کلاچ و دنده در این حالت نیز با مشکل روبرو خواهند شد.
برای پی بردن به این ایراد کافی است تا در هنگام خاموش بودن خودرو، دنده را جا بزنید. اگر دنده در حالت ماشین خاموش به راحتی جا خورد اما در زمان روشن بودن خودرو دنده جا نرفت، به‌احتمال بسیار زیاد مشکل از کلاچ خودرو ناشی می‌شود.
اشتباهات رانندگی و درست جا نزدن دنده
زمانی‌که در هنگام روشن بودن ماشین اقدام به تعویض نمودن دنده کنید اما فراموش کنید که کلاچ را می‌بایست همزمان فشار دهید متوجه بد جا رفتن دنده در این شرایط خواهید شد که در این صورت حتما صدای متفاوتی می‌شنوید. فراموش نکنید که برای شروع حرکت با دنده یک حتما نیازی به دور موتور بالای ۳ هزار نیست. ضمن آن‌که نباید این اصل مهم را از یاد برد که سعی کنید ماشین را در سربالایی‌ها با کلاچ کنترل نکنید و در کنار آن از ترمز دستی هم کمک بگیرید. این کار باعث خواهد تا علاوه‌بر بالا رفتن عمر صفحه کلاچ و گیربکس، در هزینه‌های تعویض و تعمیر که گزاف هستند صرفه‌جویی شود.
کم شدن سطح واسکازین گیربکس
علت جا نرفتن دنده خودرو در برخی موارد می‌تواند ناشی از نشتی یا پایین آمدن سطح واسکازین باشد. قبل از آن‌که به‌سراغ دیگر موارد بروید، حتما این یک عامل را چک کنید. این موضوع می‌تواند سیستم انتقال قدرت را با مشکل روبرو کند. ممکن است واسکازین به هر دلیلی از جایی نشتی داشته باشد که باید فورا جلوی آن را بگیرید. بهتر است به‌صورت دوره‌ای گیربکس را بازبینی و سطح واسکازین را چک کنید.
کیفیت پایین واسکازین| علت جا نرفتن دنده خودرو
کیفیت بد واسکازین یکی از علت‌های رایج سفت شدن دنده خودرو است. چرا که یکی از علت‌های جا نرفتن دنده خودرو استفاده از روغن گیربکس‌های غیر استاندارد، استفاده از روغن‌های خارج از استاندارد سفارش شده و همچنین واسکازین‌های نامناسب و بی کیفیت است.
پیشنهاد می‌کنیم دوره تعویض واسکازین را برای خودروهایی که سال‌های زیادی از تاریخ ساخت آن‌ها می‌گذرد کوتاه‌تر کنید. چرا که کیفیت روغن در اینگونه خودروها به سرعت در حال تغییر است. توجه داشته باشید که واسکازین نه باید بوی روغن سوخته بدهد و نه باید رنگ آن قهوه‌ای باشد.
معمولا در اثر استفاده از واسکازین‌های با کیفیت پایین، دنده دچار مشکل خواهد شد. به همین خاطر پیشنهاد می‌کنیم حتما از واسکازین‌های اصل و مرغوب استفاده کنید.
سنسور الکتریکی دچار عیب شده است
معمولاً انتقال قدرت در اتومبیل‌های نسل جدید (دنده اتومات) توسط سیستم‌های رایانه‌ای پیشرفته کنترل می‌شود. بنابراین اگر در این سیستم اختلالی ایجاد شود ممکن است عملکرد گیربکس را با مشکل مواجه کرده و در نتیجه موجب سفت جا رفتن دنده شود. در این موارد اصلا نباید از راهکارهای ابتدایی که توسط افراد مبتدی انجام می‌شوند کمک گرفت و برای برطرف نمودن آن می‌بایست به تعمیرگاه‌های مجاز که مجهز به ابزارهای کامپیوتری و پیشرفته هستند مراجعه نمایید.
کلام آخر
معمولا در بررسی علت جا نرفتن دنده خودرو می‌توان به موارد دیگری نیز برخورد کرد. آن‌جا که در زمان تعویض دنده، سریعاً متوجه خلاص شدن آن می‌شوید. این اختلال یا شاید هم عملکرد بد، ناشی از استهلاک دنده‌ها است.
به‌منظور تشخیص فرسودگی دنده‌ها لازم است گیربکس و قطعات آن از جمله بلبرینگ را مورد بازبینی قرار دهید. اگر دنده خودروی شما دستی است و هنگام تعویض دنده متوجه بد جا رفتن دنده خودرو و صدای غیر معمولی شدید ممکن است گیربکس دچار خرابی شده باشد. اگر دنده اتومبیل شما اتوماتیک است تعویض دنده به یک‌باره رخ می‌دهد، امکان آن‌که گیربکس خودرو دچار آسیب دیدگی شده باشد بسیار است.
خرابی دسته دنده‌ها، مشکل کابل گیربکس و مشکلات مربوط به اجزای دیگر گیربکس نمونه‌های دیگری از علل بد جا رفتن دنده خودروها به شمار می‌روند.
معیوب شدن گیربکس خودرو می‌تواند علت جا نرفتن دنده عقب و همچنین جا نرفتن دنده عقب در سربالایی باشد. اگر بلبرینگ‌ها دچار آسیب دیدگی شوند این خرابی در صورت عدم رسیدگی می‌تواند در نهایت منجر به فرسایش دنده‌ها، از کار افتادن کلاچ خودرو، توقف کردن خودرو در دنده و از بین رفتن نیروی لازم در انتقال قدرت برای تعویض دنده‌ها شود. در این شرایط بهتر است از هرگونه تغییر مکان و جابه‌جایی با خودرو به طریق رانندگی خودداری به‌عمل آورده و فورا آن را توسط یدک‌کش به اولین تعمیرگاه خودرو برسانید.