سیستم ترمز خودرو

همانطور که می‌ دانید؛ سیستم ترمز جهت کاهش سرعت خودرو ها تعبیه شده است. در واقع به اصلاح تخصصی تر، سیستم ترمز خودرو وظیفه ی ایجاد شتاب منفی جهت توقف خودروی در حال حرکت، کنترل حرکت خودرو در سراشیبی، توقف‌ های چند مرحله ای و هر چیزی که به کم شدن سرعت خودرو مربوط باشد را برعهده دارد. حال اینکه سیستم ترمز خودرو از چه بخش‌ هایی تشکیل و نحوه کارکرد آن چگونه است؛ خودش جای بحث دارد که در ادامه به طور کامل با زبانی ساده در مورد آن توضیحاتی داده شده است. پس برای آشنایی کامل با سیستم ترمز خودرو در ادامه همراه ما باشید.

انواع سیستم ترمز خودرو

به طور کلی انواع سیستم ترمز ماشین‌ ها را می‌ توان به۶ دسته ی سیستم ترمز خودرو مکانیکی، سیستم ترمز هیدرولیکی، سیستم ترمز الکتریکی، سیستم ترمز مغناطیسی، ترمز هوایی یا پنوماتیکی و ترمز خلا تقسیم نمود. اما از آنجایی که سیستم ترمز ماشین‌ های سواری در حال حاضر، یا از نوع هیدرولیکی و یا مکانیکی است؛ از این رو قصد داریم در ادامه در مورد این دو نوع سیستم بیشتر توضیح دهیم.

بررسی عملکرد سیستم خودرو مکانیکی

اکثر خودرو های قدیمی و غیر مدرن از سیستم ترمز مکانیکی بهره می‌ برد. اما در خودرو های مدرن امروزی، دیگر خبری از سیستم ترمز مکانیکی نیست و شتاب منفی لازم برای کاهش سرعت چرخ ماشین از نوع هیدرولیکی است.

عملکرد سیستم ترمز مکانیکی به این شکل است که به محض فشار دادن پدال ترمز توسط راننده، یک نیروی مکانیکی به واسطه ی یک کابل به کفشک یا همان لنت ترمز انتقال می‌ یابد و انرژی مکانیکی لازم برای کاهش سرعت چرخش ماشین‌ ها از سوی میله‌ های استوانه‌ ای، چفت، بست‌ های مکانیکی، فنر و … ایجاد می‌ شود. لازم به ذکر است که سیستم ترمز مکانیکی، جز ساده‌ترین نوع سیستم‌ ترمز محسوب می‌ شود و دارای ایراداتی از جمله عدم توانایی مناسب جهت چند برابر کردن نیروی وارده به پدال ترمز، امکان از کار افتادن سیستم ترمز خودرو، امکان خوردگی و پارگی سیم ترمز می‌ باشد. این مشکلات باعث شد تا سیستم ترمز هیدرولیکی اختراع و در خودرو های امروزی از آن استفاده شود.

بررسی عملکرد سیستم خودرو هیدرولیکی

در سیستم ترمز هیدرولیکی، به محض فشردن پدال ترمز توسط پای راننده، نیروی توسط سیلندر مستر به فشار هیدرولیکی تبدیل می‌ شود و به کمک خطوط لوله‌ های ترمز و قطعات دیگر جهت ایجاد اصطکاک به چرخ‌ ها منتقل می‌ شود. لازم به ذکر است که در سیستم ترمز هیدرولیکی به جای استفاده از قطعات مکانیکی، از روغن ترمز استفاده می‌ شود. در حال حاضر تقریبا تمامی خودرو های سواری مجهز به این نوع ترمزها هستند. تفاوت سیستم ترمز هیدرولیکی با سیستم ترمز مکانیکی، این است که به این نوع سیستم ترمز خودرو، به جای سیم از لوله‌ های حاوی روغن استفاده شده است. که همین امر عملکرد سیستم ترمز خودرو را به شدت بالا برده است.

انواع سیستم ترمز خودرو از نظر نحوه اصطکاک

از نظر نحوه اعمال اصطکاک ایجاد شده در خودرو، سیستم ترمز خود به دو دسته ترمز کاسه ای و ترمز دیسکی تقسیم می‌ شوند. ترمز‌های کاسه‌ ای نسبت به ترمز دیسکی قدیمی‌ تر است و به جهت اینکه اکثر قطعات در داخل کاسه قرار می‌ گیرد؛ به این اسم نام گذاری شده است. در داخل کاسه و یا همان درام، دو قطعه لنت وجود دارد که به محض فشرده شدن پای راننده بر روی روی پدال ترمز، بر اساس نیروی هیدرولیکی و یا مکانیکی تولید شده، این لنت ‎‌ها به دیواره داخلی کاسه می‌ چسبند و نیروی اصطکاک ایجاد می‌ کنند که در نهایت باعث ایجاد شتاب منفی و کاهش سرعت چرخ‌ های خودرو می‌ شود.

اما در سیستم های ترمزهای دیسکی بعد از فشرده شدن پدال ترمز، روغن وارد قطعه ای به نام کلیپر شده و باعث ایجاد حرکت در پیستون داخل آن می‌ شود. به واسطه ی حرکت پیستون، لنت ها به صفحات روتوری چسبیده و نیروی اصطکاک ایجاد می‌ شود که در نهایت سرعت چرخش چرخ ها کاهش می‌ یابد. لازم به ذکر است بزرگ‌ترین مزیت سیستم ترمز هیدرولیکی، این است که می‌ توان در آن به جای سیستم ترمز کاسه ای از سیستم ترمز دیسکی که بهره وری بالاتری دارد؛ استفاده کرد. در حال حاضر تمامی خودروهای سواری از این نوع سیستم ترمز بهره می‌ برند.

مزیت‌ های سیستم ترمز دیسکی

سیستم ترمز دیسکی نسبت به سیستم کاسه ای از مزیت‌ های بیشتری بهره مند شده است. از جمله مزایای سیستم ترمز دیسکی می‌ توان به موارد زیر اشاره کرد:

• قابلیت انتقال گرمای ترمز بسیار بالا رفته؛
• میزان افت عملکرد ترمز به شدت کاهش یافته؛
• وزن ماشین به دلیل عدم استفاده از کاسه و درام کاهش پیدا کرده؛
• عمل کنار زدن سریع آب از روی دیسک بهبود پیدا کرده؛
• میزان سائیدگی قطعات حساسیت کمتری پیدا کرده است؛
• قدرت ترمز گیری به شدت بالا رفته.

اما سیستم ترمز دیسکی در کنار مزیت‌ هایش، دارای یک سری معایب نیز هم است. از جمله معایب سیستم ترمز دیسکی این است که در مقابل رطوبت و گرد و غبار حساس است و برای ترمز کردن باید نیرو زیادی صرف شود. علاوه بر این، نسبت به سیستم ترمز کاسه ای قیمت بالاتری دارد.

سیستم ترمز ABS چیست؟

سیستم انتقال نیرو در خودرو های قدیمی به گونه ای اسات که، نیروی اصحکاک یا همان شتاب منفی جهش کاهش سرعت به یک میزان به چرخ‌ ها وارد می‌ شود. بی شک اگر که یکی از چرخ‌ های ماشین از سرعت دورانی کمتری برخوردار باشد؛ آن وقت تعادل خودرو برهم می‌ ریزد. اما با روی کار آمدم سیستم ترمز ABS این مشکل برطرف شده است. اما چگونه!

در واقع با مجهز شدن خودروها به سیستم ترمز ABS شرایط چرخ‌ های خودرو قبل از ترمز گیری، از طریق سنسورها به پردازنده مرکزی خودرو ارسال می‌ شود و از ایجاد مشکلاتی در خودرو جلوگیری می‌ کند. به طور مثال اگر چرخی که از سرعت کمتری برخوردار است توسط واحد پردازنده، دستور فرمان سرعت دورانی آن چرخ صادر و در نهایت سرعت چرخ ها یکسان می‌ شود. واحد پردازنده با کاهش نیروی ترمز اعمالی سرعت دورانی آن را نسبت به چرخ‌ های دیگر افزایش می‌ دهد. بدون شک پیاده سازی این سیستم باعث افزایش امنیت سرنشینان شده است.